عسل، یکی از بهترین مواد غذایی دنیا است. عسل خام یا طبیعی، مستقیماً از کندو بدست می آید و به صورت بدون فیلتر وجود دارد. این نوع عسل فاقد مواد افزودنی است. علاوه بر این، ظاهر و رنگ این عسل با نوع تجاری آن تفاوت دارد. بنابراین، هنگام خرید عسل طبیعی باید به ظاهر آن توجه کنید.
اگر می خواهید به طور دقیق بدانید که عسل خام چیست؟ و چه خواص و عوارضی دارد توصیه می کنیم این مقاله را تا پایان دنبال کنید.
عسل خام چیست؟
عسل خام در اصل همان عسلی است که مستقیما از کندو به دست آمده و فرآوری نشده البته محصول بدست آمده فقط از فیلتر توری عبور داده شده است و برای پاستوریزه کردن حرارت داده نشده است. علاوه بر این، با شربت ذرت، شکر یا مواد دیگری برای رقیق شدن یا تغییر طعم آن ترکیب نشده است، در برخی موارد، عسل به آرامی فیلتر می شود تا تکه های لانه زنبور و سایر آلودگی ها را از آن بیرون بکشند، اما این تنها فرایندی است که روی آن انجام می گیرد. عسل خام نقطه مقابل عسل تجاری است و با آن تفاوت دارد که در ادامه این مقاله به تفاوت های این دو اشاره خواهیم کرد.
ظاهر و رنگ عسل خام
عسل خام و فیلتر نشده به دلیل حفظ عناصر خود، تقریباً همیشه کدر بوده و گرده های طبیعی و طعم آن دست نخورده مانده اند. تکه های بسیار کوچک را نمی توان بدون فیلتر کردن از آن جدا کرد. به همین دلیل، خام شکرک می زند؛ چون ذرات ریزی که در عسل وجود دارند موجب شکرک زدن آن می شوند.
ظاهر مات و کدر به دلیل عدم پاستوریزاسیون است. همچنین، در این نوع عسل، بره موم و گرده گل وجود دارد. در حالی که در عسل تجاری، گرده گل و بسیاری از مواد مفید از آن جدا می شود.
نحوه تشخیص عسل خام از عسل تجاری
تشخیص تفاوت بین عسل خام با عسل تجاری کار بسیار سختی است و به همین دلیل پیشنهاد میشود که حتما از فروشگاه های معتبر مثل هاچ لند خریداری کنید تا از اصل بودن آن مطمئن باشید. در ادامه به بررسی نحوه تشخیص عسل طبیعی از عسل معمولی می پردازیم.
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم عسل خام بدون اینکه پاستوریزه یا فیلتر شود به دست مشتری می رسد و رنگ آن هم مات و کدر است. اما عسل معمولی یا تجاری پاستوریزه شده و شفاف است. فرآیند پاستوریزه کردن، ظاهر و رنگ عسل را بهبود می بخشد، دوام آن را افزایش داده و سلول های مخمری که بر طعم عسل اثر می گذارند را از بین می برد. پاستوریزاسیون و بهتر کردن ظاهر عسل برای جذب مشتری است. با این حال، برخی افراد معتقدند که این فرایند، تعداد آنتی اکسیدان ها و مواد مغذی موجود در عسل را کاهش می دهد.
عسل تجاری معمولا در دمای 70 درجه سانتیگراد یا بیشتر حرارت داده می شود. هنگامی که عسل گرم می شود، آن را فیلتر می کنند. فیلتر کردن باعث می شود که بافت عسل، تمیزتر و شفاف تر به نظر برسد زیرا گرده ها و سایر ناخالصی ها را از بین می برد.
از طرف دیگر، از آنجایی که این عسل فیلتر نمی شود، احتمالاً حاوی ذرات کندو از جمله تکه های گرده، لانه زنبور عسل، موم زنبور عسل و حتی تکه های بال و پای زنبور و … است.
عسل خام نسبت به عسل معمولی تنوع بیشتری از نظر رنگ و بافت دارد. رنگ این محصول ممکن است بسته به گلهایی که زنبورها گرده افشانی کرده اند از روشن تا تیره متغیر باشد. اگرچه هیچ مطالعه بزرگی تایید نکرده است که عسل خام مغذی تر از عسل تجاری است اما برخی از مطالعات کوچک نشان می دهد که این عسل، فواید بیشتری برای سلامتی انسان دارد.
بررسی 13خواص عسل خام
تاکنون تحقیقات زیادی برای بررسی خواص این محصول انجام شده است. نتایج بسیاری از تحقیقات نشان می دهد عسل خام همانند دیگر عسل ها خواص بسیار زیادی دارد که در این بخش قرار است به بررسی آن ها بپردازیم.
1- کاهش کلسترول خون
برخی از دانشمندان در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده اند که میزان کلسترول عسل، صفر است و مصرف روزانه عسل به کنترل سطح کلسترول کمک می کند. برخی مواد معدنی موجود در عسل مانند پتاسیم، کلسیم، سدیم با افزایش کلسترول بد مبارزه می کنند.
علاوه بر این، طبق تحقیقات، عسل، سطح کلسترول بد را تا 6 درصد و سطح تری گلیسیرید را تا 11 درصد کاهش داده و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش می دهد.
در یک مطالعه و متاآنالیز، فواید عسل خام روی 1105 فرد عمدتاً سالم آزمایش شد. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که عسل، گلوکز خون ناشتا (سطح قند خون با معده خالی)، کلسترول کل و بد و همچنین علائم بیماری کبد چرب را کاهش می دهد.
علاوه بر این، عسل طبیعی معمولاً حاوی بره موم است؛ رزینی که زنبورها از درختان شیره زا و گیاهان مشابه تولید می‌کنند. یکی از خواص بره موم این است که سطح کلسترول و تری گلیسیرید را کاهش می دهد.
2- افزایش طول عمر
آنتی اکسیدان های پلی فنل موجود در عسل با رادیکال های آزاد در بدن که باعث آسیب سلولی و بیماری قلبی می شوند مبارزه می کنند. آنها همچنین سیستم ایمنی بدن ما را تقویت می کنند و به محافظت از بدن در برابر هر مهاجم ناخواسته کمک می کنند. با کاهش سرعت یا توقف آسیب رادیکال های آزاد، سلول های ما سالم و قوی مانده و از مرگ و پیری زودرس جلوگیری می شود.
3- خاصیت ضد آلرژی
شواهد علمی بسیار کمی وجود دارد که نشان دهد خوردن عسل می‌تواند علائم آلرژی فصلی را درمان یا درمان کند. با این حال، بر اساس یک تحقیق، مصرف عسل خام در دوز بالا علائم کلی و فردی آلرژی را بهبود می بخشد و می تواند به عنوان یک درمان مکمل برای آلرژی به کار رود. در این مطالعه که در سال 2010 در مالزی انجام شد. تنها 40 شرکت‌کننده شرکت کردند. نیمی از آنها لوراتادین (معروف به کلاریتین) و عسل مصرف کردند، در حالی که نیمی دیگر از لوراتادین و شربت ذرت با طعم عسل استفاده می کردند.
پس از چهار هفته، هر دو گروه به یک میزان از علائم آلرژی فصلی رهایی یافتند. اما پس از هشت هفته، گروهی که عسل مصرف کردند بهبودی بیشتری نشان دادند. اما در آن مرحله، آنها دوزهای روزانه بسیار بالایی از عسل مصرف می‌کردند. به همین دلیل، باید تحقیقات بیشتر و در مقیاس بزرگتری انجام شود تا اثر آن بر آلرژی مشخص شود.
4- درمان سینوزیت
مصرف منظم عسل ممکن است به پیشگیری از ابتلا به عفونت های سینوسی کمک کند. عسل برای درمان طیف وسیعی از عفونت‌های گلو و بینی از جمله گلودرد مفید است. در حفره های سینوسی، بیوفیلم ها که ارگانیسم‌های میکروسکوپی هستند، پوشش محافظی را فراهم می کنند که ممکن است حاوی عفونت‌های پایدار باشد. علاوه بر این، در یک تحقیق درباره خواص عسل خام حدود 70 تا 80 درصد باکتری ها و بیوفیلم ها را از بین برد، در حالی که آنتی بیوتیک ها فقط 18 درصد موثر بودند. بنابراین، عسل برای سینوس ها هم یک درمان و هم یک ابزار پیشگیرانه ارزان و کارآمد است.
- عسل خواص ضد عفونی کننده، ویروسی و باکتریایی دارد و میکروارگانیسم هایی که باعث مشکلات بینی می شوند را از بین می برد.
- التهاب با عسل کاهش می یابد.
- عسل تمام میکروب های گلو را از بین می برد تا ناراحتی و سرفه در گلو را تسکین دهد.
- عسل با تقویت سیستم ایمنی به بدن در مبارزه با میکروب ها و پیشگیری از سینوزیت کمک می کند.
شما می توانید روزانه ترکیب ۱ قاشق غذاخوری عسل خام و دو قاشق غذاخوری آب لیموی تازه را مصرف کنید. عسل و لیمو را با یکدیگر ترکیب و سپس گرم کنید. پس از آن، معجون را مصرف کنید تا مخاط پاک شده و از مشکلات سینوسی جلوگیری شود؛ البته در مطلبی جداگانه به صورت مفصل درباره خواص آبلیمو و عسل به صورت ناشتا صحبت کرده ایم که اگر علاقه داشتید آن را مطالعه کنید.
5- خواص آنتی باکتریال عسل خام
یک خاصیت خام، آنتی باکتریال و ضد میکروبی بودن آن است. همچنین، این ماده غذایی پراکسید هیدروژن و گلوکز اکسیداز و سطح pH پایینی دارد؛ به عبارتی دیگر، عسل می تواند باکتری ها و قارچ های مضر را از بین ببرد. به دلیل ترکیب شیمیایی خاص آن از رشد مخمر یا باکتری جلوگیری می کند. با توجه به خاصیت ضد باکتریایی از عسل می توان برای پاکسازی زخم ها استفاده کرد. تحقیقات نشان داده است که عسل مانوکا که نوعی عسل خام است می تواند پاتوژن های زیر را از بین ببرد:
- اشریشیا کلی: باکتری که باعث مسمومیت غذایی و عفونت زخم می شود.
- استافیلوکوکوس اورئوس یا استافیلوکوکوس اورئوس: میکروبی که باعث عفونت های پوستی می شود.
- هلیکوباکتر پیلوری یا هلیکوباکتر پیلوری: باکتری که باعث زخم معده و گاستریت مزمن می شود.
6- خواص آنتی باکتری و ضد قارچ
تحقیقات نشان داده است که بره موم موجود در عسل خام، خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی دارد و می تواند به درمان بیماری های داخلی و آسیب های موضعی کمک کند. میزان اثربخشی عسل به عنوان یک ضد باکتری یا ضد قارچ بسته به نوع عسل متفاوت است، اما برخی از انواع آن برای درمان عفونت های خاص مورد مطالعه قرار می گیرند.
7- درمان زخم معده با عسل خام
این مشکل یکی از شایع ترین بیماری ها است. این زخم ها روی مخاط معده ایجاد می شوند و باعث درد معده، حالت تهوع و نفخ می شوند. باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری، علت اکثر زخم های معده است. تحقیقات درباره خواص عسل خام نشان می دهد که مصرف عسل ممکن است به درمان زخم معده ناشی از هلیکوباکتر پیلوری کمک کند.
در یک مطالعه، اثر مواد غذایی بر کاهش انتشار هلیکوباکتر پیلوری در 294 فرد بین 18 تا 69 سال بررسی شد. در پایان آزمایش، ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری در بین افرادی که بیش از پنج روز در هفته عسل مصرف می کردند (نسبت به افرادی که به طور منظم عسل مصرف نمی‌کردند)، به طور قابل توجهی کاهش یافت.
علاوه بر این، افرادی که به طور منظم عسل مصرف می کردند، بسیار کمتز به عفونت‌های مرتبط با سویه‌های خاص هلیکوباکتر پیلوری (باکتری که بروز بیماری هایی مانند زخم معده و سرطان معده را افزایش می دهد) مبتلا شدند.
8- خواص عسل خام برای پوست (آکنه)
تحقیقات بسیار محدودی درباره خواص عسل به خصوص عسل مانوکا برای درمان آکنه وجود دارد. با این حال، یک مطالعه درباره اثرات عسل کانوکا روی آکنه نشان داد که عسل کانوکا به اندازه صابون ضد باکتری در بهبود آکنه موثر است.
برای بهبود بیماری های پوستی می توانید عسل را به صورت خمیر درآورده یا ماسک صورت تهیه کنید و برای چند دقیقه روی صورت بگذارید. نکته ای که باید به خاطر بسپارید این است که برای درمان این بیماری ها باید عسل غیر پاستوریزه و طبیعی مانند عسل مانوکا مصرف کنید. عسل خام به کاهش التهاب و قرمزی پوست کمک کرده و همچنین لکه های صورت را التیام می بخشد.
شما می توانید از ترکیب دارچین و عسل برای پوست خود استفاده کنید. به مقدار یک سوم عسل، دارچین تازه آسیاب شده را آماده کرده و با عسل ترکیب کنید. سپس آن را با قرار دادن در مایکروویو کمی گرم کنید. ماسک آماده شده را روی پوست خود بمالید. پس از گذشت 8 تا 10 دقیقه، صورت خود را آب گرم بشویید و پوست خود را خشک کنید. در صورت هرگونه حساسیت به دارچین از آن استفاده نکنید. برای تغذیه و مرطوب کردن پوست می توانید عسل را مستقیماً روی پوست بمالید. عسل، یک مرطوب کننده طبیعی برای پوست های خشک بوده و استفاده از آن بسیار راحت است. عسل به باز کردن منافذ پوست و مرطوب کردن پوست خشک کمک می کند.
با این حال، اگر به گرده گل، بره موم یا سایر محصولات مرتبط با زنبور عسل آلرژی دارید، از استفاده از عسل روی پوست خودداری کنید.
9- خواص عسل برای دهان و دندان
همانطور که اشاره کردیم عسل خام خاصیت ضد باکتریایی داشته و عفونت را برطرف می کند. علاوه بر این، عسل به درمان و التیام زخم ها و بیماری های دندان و لثه کمک می کند. مصرف منظم عسل می تواند التهاب لثه، خونریزی و پلاک را کاهش دهد. عسل، پراکسید هیدروژن را آزاد می کند که به عنوان یک عامل ضد میکروبی عمل نموده و از رشد باکتری ها جلوگیری می کند.
مطالعات نشان می دهد که برخی از انواع عسل های طبیعی مانند مانوکا به باکتری های مضر دهان مرتبط با تشکیل پلاک، التهاب لثه و پوسیدگی دندان حمله می کنند.
به طور خاص، برخی تحقیقات نشان داده است که عسل مانوکا با فعالیت ضد باکتریایی بالایی که دارد نقش موثری در کنترل رشد باکتری های مضر دهان مانند پورفیروموناس و ژینژیوالیس دارد.
10- بهبود سرماخوردگی
عسل از قدیم به عنوان دارویی برای درمان گلودرد به کار رفته است، مصرف عسل، درد گلو را تسکین داده و به کاهش سرفه کمک می کند. وقتی ویروس سرماخوردگی شروع شد، آن را به چای داغ با لیمو اضافه کنید. اگرچه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است، اما مروری بر مطالعات سال 2021 نشان می دهد که عسل خام می تواند به بهبود عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی کمک کند. یک مطالعه در سال 2016 نیز نشان داد که خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی عسل در کاهش گلودرد موثر است.
یکی از مشکلات شایع در کودکان مبتلا به عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، سرفه کردن است. این عفونت ها می توانند بر خواب و کیفیت زندگی کودکان و والدین اثر بگذارند. یک مطالعه درباره رابطه عسل و سرفه در کودکان نشان داده است که عسل در مقایسه با دیفن هیدرامین بهتر بوده و علائم سرفه را سریع تر بهبود می بخشد. همچنین ممکن است به کاهش تعداد دفعات سرفه کمک کند.
بر خلاف برخی داروهای سرفه، عسل هیچ گونه عوارض جانبی ندارد. با این حال، به دلیل خطر ابتلا به بیماری بوتولیسم، هرگز به کودکان زیر 2 سال عسل ندهید.
11- درمان شوره سر
عسل به عنوان یکی از بهترین راه حل های طبیعی خانگی برای شوره سر شناخته شده است. علاوه بر تغذیه موهای خشک، موهایی صاف و نرم را نیز به شما هدیه می دهد. ترکیب عسل، اسطوخودوس و چای سبز علاوه بر درمان شوره سر، ریزش مو را نیز کاهش می دهد؛ البته در مقاله خواص عسل برای مو به صورت مفصل به این موضوع اشاره کردیم.
12- عسل خام برای درمان رماتیسم
بر اساس نتایج مطالعه ای در دانشگاه کپنهاگ، دادن ترکیب عسل و دارچین به بیماران قبل از صبحانه به کاهش درد مرتبط با رماتیسم کمک می کند. در عرض یک هفته، درد و علائم بیماری 73 بیمار از 200 بیمار کاهش یافت. پس از یک ماه درمان، بیمارانی که قبلا نمی توانستند راه بروند یا حرکت کنند می توانستند بدون درد حرکت کنند.
13- درمان بیماری های قلبی و عروقی
عسل خام از ابتلا به بیماری های قلبی عروقی کمک می کند. بر اساس یک بررسی، عسل خام ممکن است به کاهش فشار خون، بهبود سطح چربی خون، تنظیم ضربان قلب و جلوگیری از مرگ سلول های سالم کمک کند. همه این عوامل می‌توانند عملکرد و سلامت قلب شما را بهبود بخشند.
نتایج یک مطالعه مشاهده ای با شرکت بیش از 4500 نفر بالای 40 سال نشان داد که مصرف عسل با کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا در بین زنان مرتبط دانست. یک مطالعه روی موش ها نیز نشان داد که عسل به محافظت از قلب در برابر استرس اکسیداتیو کمک می کند. با این حال، هیچ مطالعه طولانی مدت انسانی درباره عسل و سلامت قلب وجود ندارد. به همین دلیل، تحقیقات بیشتری برای درک بهتر اثرات عسل بر سلامت قلب مورد نیاز است.
قیمت عسل خام
از آنجایی که عسل خام، کیفیت و خواص بیشتری دارد بنابراین قیمت آن هم بیشتر است. بیشتر محصولاتی که در بازار به نام عسل خام و با قیمت بسیار پایین عرضه می شوند عسل تجاری هستند. بنابراین، اگر می خواهید از خواص عسل خام لذت ببرید توصیه می کنیم هزینه بیشتری کرده و بهترین و با کیفیت ترین عسل خام را خریداری کنید. قیمت این محصول بسته به نوع آن و وزن متفاوت بوده و از 200 هزار تا یک میلیون هم می رسد.
بره موم و گرده گل موجود در عسل خام
گرده گل، ترکیبی از بزاق و شهد (یا عسل) است که هنگام نشستن زنبورهای جوان روی یک گل ساخته می شود. گرده گل به کندو بازگردانده می شود و سپس در لانه زنبوری کندو ذخیره می شود تا غذای کلنی زنبورها تخمیر شود. در خام ترین شکل، عسل از گرده گل، بره موم (ترکیبی که از شیره درختان به دست می آید) و مقدار زیادی آنتی اکسیدان تشکیل شده است. بر اساس یک مطالعه، گرده گل خاصیت ضدالتهابی، آنتی اکسیدانی، آنتی باکتریال و ضد قارچی و خاصیت تسکین دهندگی دارد. علاوه بر این، حاوی ویتامین ها، آمینو اسیدها و مقدار کمی منیزیم، سدیم و کلسیم است.
مطالعات نشان داده است که برم موم نیز علاوه بر خواص گرده گل، خاصیت ضد سرطانی داشته و حاوی ویتامین هایی چون C، B و E و مواد معدنی مانند پتاسیم، منیزیم و آنزیم ها است.
عوارض عسل خام
وقتی که عسل از شهد گل رودودندرون تولید شده باشد، خطرناک است. این نوع عسل حاوی سمی است که ممکن است باعث مشکلات قلبی، فشار خون پایین و درد قفسه سینه شود. علاوه بر این، مصرف مقدار زیادی عسل ممکن است سطح قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 افزایش دهد. عسل حاوی قند است و باید در حد اعتدال مصرف شود. اگر به گرده گل حساسیت دارید از مصرف عسل خام خودداری کنید. عسل حاوی گرده گل بوده و ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود.
داروهایی که لخته شدن خون را کند می کنند (داروهای ضد انعقاد / ضد پلاکت) با عسل تداخل دارند. مصرف عسل همراه با داروهایی که لخته شدن خون را نیز کند می کنند، ممکن است خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد. داروی فنی توئین (دیلانتین) نیز با عسل تداخل دارد. عسل ممکن است میزان جذب فنی توئین بدن را افزایش دهد. مصرف عسل همراه با فنی توئین ممکن است اثرات و عوارض جانبی فنی توئین را افزایش دهد.
مصرف عسل به همراه برخی از داروها مانند سوبستراهای سیتوکرم ممکن است سرعت تجزیه این داروها توسط کبد را تغییر داده و اثرات و عوارض جانبی این داروها را تغییر دهد.
عسل برای کودکان کمتر از 12 ماه توصیه نمی شود چون خطر مسمومیت بوتولیسم وجود دارد اما مصرف خطری برای کودکان بالاتر از 2 سال یا بزرگسالان ندارد.
سخن آخر
در این مقاله به این نتیجه رسیدیم که عسل خام با عسل تجاری تفاوت دارد و خواص آن بسیار بیشتر از محصولات پاستوریزه شده موجود در بازار است. عسل خام نه تنها باعث افزایش سلامت کلی بدن می شود بلکه برای پوست نیز مفید است و علائمی چون آکنه را از بین می برد. قیمت عسل خام به دلیل مواد مغذی بیشتر، گرده گل و بره موم موجود در آن در مقایسه با عسل معمولی بیشتر است. این محصول ممکن است در برخی افراد با عوارضی چون آلرژی همراه باشد. علاوه بر این، با برخی داروها تداخل دارد. در نتیجه اگر بیماری خاصی دارید و می خواهید عسل مصرف کنید حتما با پزشک خود مشورت کنید.
سلام لطفا اطلاعاتی هم در مورد اسپرین بذارید متشکرم
سلام لطف بفرمایید که میتوانیم به نوجوان هم عسل خام بدهیم چون مکرر سرما میخورد متشکرم
من دو ماه است که دیگه اسرین نمیخورم میتونم استفاده کنم با پزشک هم مشورت کردم ممنون از این اطلاع رسانیتون جایی ندیده بودم ای حجم از اطلاعات سپاس ودرود
لطفا اینکه برای خرید عسل خوب چیکار کنیم ممنونم اگر راهنمایی کنید
سلام دوست عزیز شما میتوانید برای خرید عسل طبیعی و ارگانیک به فروشگاه های معتبر مثل هاچ لند مراجعه کنید.
با آرزوی سلامتی برای شما دوست عزیز
سلام سوال داشتم فیلترینگ عسل چیه ممنون میشم توضیح بدید
سلام فرهاد عزیز فیلترینگ عسل به معنای رد کردن عسل از صافی است.
آرزوی بهترین ها را برای شما داریم.