عسل رزماری چیست؟ بررسی 10 خواص + طریقه مصرف

عسل رزماری یک نوع عسل منحصر به فرد و معطر است که در کشورهای مدیترانه ای و اسپانیا بیش از هر جای دیگری تولید می شود. رومی ها این عسل را بهترین نوع عسل دنیا می دانستند. این محصول طبیعی، خواص متعددی برای سلامت جسم و روح انسان دارد و توسط زنبورهای عسل که شهد گل های بوته ای به همین نام  را جمع آوری می کنند تولید می شود. از خواص عسل رزماری می توان به وجود ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها موجود در آن اشاره کرد. ده خواص عسل رزماری عبارتند از:

1. منبعی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی ها
2. خواص ضد التهابی
3. سلامت دستگاه گوارشی
4. تسکین سرفه و مشکلات تنفسی
5. بهبود و التیام زخم
6. بهبود سلامت روانی و ذهنی
7. خواص آنتی اکسیدانی
8. حفظ سلامت پوست
9. رفع مشکلات کبدی
10. خواص ضدباکتریایی

در ادامه این مقاله به معرفی این ماده مغذی، مشخصات و ویژگی های ظاهری آن، فواید عسل رزماری و نحوه مصرف آن می پردازیم.

عسل رزماری چیست؟

این عسل محصولی است که توسط زنبورهای عسل و از شهد گل های رزماری بدست می آید. درختچه رزماری بسیار معطر، چوبی و همیشه سبز بوده و ارتفاع آن به 2 متر می رسد. عسل رزماری بافت غلیظی دارد و رنگی تقریبا کهربایی دارد. کیفیت این محصول تا حد زیادی به فرآیند تولید آن بستگی دارد. برخی از نشانه های کیفیت بالای این عسل عبارتند از: 

گیاهانی که برای تولید مورد استفاده قرار می گیرند در طبیعت رشد کرده و هیچ گونه آفت کش یا مواد شیمیایی در آنها وجود ندارد. همچنین زنبورداران برای جمع آوری عسل، کندوهای خود را به مناطق خاصی منتقل می کنند.

عسل رزماری در مناطق مدیترانه و شهرهای اسپانیا چون لوانته، عمدتاً استان های کاستلون، والنسیا، آلیکانته و مورسیا، منطقه آلکاریا و به طور خاص استان های گوادالاخارا، شمال غربی کوئنکا و جنوب شرقی مادرید تولید می شود. خواص این نوع عسل آن را به یکی از بهترین و محبوب ترین انواع عسل در دنیا تبدیل کرده است.

مشخصات، ظاهر و طعم عسل رزماری

• رنگ: عسل رزماری در حالت مایع شفاف و تقریبا بی رنگ است. هنگامی که شکرک بزند (رس ببندد) به رنگ سفید در می آید. رنگ طلایی روشن نشان دهنده وجود عسل آویشن در آن است زیرا این دو گیاه به طور همزمان شکوفا می شوند. عسل رزماری به سرعت شکرک زده و دانه های ریز تولید می کند.
• بو: بوی معطر و مشخص گل رزماری را دارد. بوی ملایم بالزامیک را می توان تشخیص داد.
• طعم: عسل رزماری سبک و لطیف، تقریباً خنثی با طعمی حاکی از زندگی گیاهی است. 
• بافت: عسل رزماری بسته به فصل، مایع خامه ای یا جامد است.

این محصول نیز بخشی از رژیم غذایی سنتی بوده و منبع مواد شیمیایی گیاهی مهمی از جمله رزمارینیک اسید، کافور، کافئیک اسید، اسید اورسولیک، اسید بتولینیک، اسید کارنوزیک و کارنوسول است. شفافیت این عسل که رنگ کهربایی روشنی دارد کمتر از 35 میلی متر در مقیاس نیم کیلوگرم بوده که بافت و قوام غلیظ آن را نشان می دهد. گرده های موجود در آن می توانند ظاهر و قوام این عسل را تغییر دهند. از آنجایی که با کریستال های ضخیم و نازک شکرک می زند رنگ سفیدتر و بافتی کرمی به خود می گیرد.

درست مانند بسیاری از عسل های تک گل دیگر مانند عسل اکالیپتوس، رایحه آن بسته به عوامل تولید مانند شرایط آب و هوایی خاص یا محل تولید آن می تواند متفاوت باشد.

طعم آن به طور کلی شیرین است و هنگامی که با رایحه گل رزماری ترکیب شود بوی بسیار خوشی دارد. محصول نهایی فاقد مواد افزودنی یا نگهدارنده است. همچنین در صورتی که فرآیندهایی چون فیلتراسیون و پاستوریزه کردن را طی نکرده باشد عسلی نسبتا غلیظ با رنگ کهربایی روشن می ماند. 

اگر قصد دارید بافت آن را تغییر دهید تا حالت مایع به خود بگیرد می توانید آن را در ظرفی حاوی آب حرارت دهید. دمای آب نباید به 40 درجه سانتیگراد برسد.

10 خواص عسل رزماری

خواص این محصول از هر دوی عسل و رزماری ناشی می شود. هر دوی رزماری و عسل به ‌طور سنتی به‌ عنوان موادی شفابخش و تقویت‌ کننده سلامتی مورد استفاده قرار گرفته اند. قرن ها است که این نوع عسل به عنوان عنصری حیاتی در طب سنتی به کار می رود. تحقیقات علمی جدید در سال های اخیر نیز بسیاری از مزایا و خواص آن را نشان می دهد. از مهم ترین خواص عسل رزماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- منبعی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی

اولین خاصیت عسل رزماری این است که در آن مقدار کمی از چندین ویتامین و مواد معدنی حیاتی مانند ویتامین C و ویتامین B، منیزیم، پتاسیم، کلسیم، فسفر، روی و آهن وجود دارد. ذرات گرده گل، اسیدهای آمینه (پروتئین ها)، آنزیم‌ها، موم زنبور عسل (در صورت فیلتر نشدن عسل) و قندها از دیگر عناصر مغذی و با ارزش موجود در این نوع عسل هستند که سلامت کلی بدن را افزایش می دهند.

2- خواص ضد التهابی

هم رزماری و هم عسل خواص ضد التهابی دارند. این عسل به ویژه برای بهبود التهاب کبد مفید است. عسل رزماری به عنوان پماد برای مقابله با التهاب به کار می رود. از خواص ضد التهابی آن می توان برای درمان دردهای ناشی از ضربات، روماتیسم، آرتروز، نقرس و غیره استفاده کرد. برای بهره بردن از این خاصیت کافی است ناحیه آسیب دیده را با یک لایه عسل آغشته کنید.

3- بهبود سلامت دستگاه گوارشی

از مهمترین خواص عسل رزماری می توان به ترمیم معده، هضم راحت تر غذا، رفع سوزش سر دل و نفخ اشاره کرد. در واقع، در صورت مصرف این مدل عسل با دمنوش هایی مانند چای بابونه می توان فرآیندهای دستگاه گوارشی را بهبود بخشید.

4- تسکین سرفه و مشکلات تنفسی

خواص خلط آور، ضد عفونی کننده و بالزامیک عسل رزماری باعث تسکین سرفه و سایر مشکلات تنفسی از جمله برونشیت و سرماخوردگی می شود. برای بهره بردن از این خاصیت عسل رزماری کافی است شیر را با با این عسل ترکیب کرده و بنوشید یا از دمنوش های گیاهی شیرین شده با عسل رزماری استفاده کنید. همچنین، مصرف یک قاشق عسل رزماری بعد از غذا می تواند برخی از مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه، اسیدیته معده یا نفخ را برطرف کند. می توان آن را با گیاهانی مانند بابونه ترکیب کرد تا آنها را شیرین کرده و خواص درمانی آن را تقویت کنید.

5- بهبود و التیام زخم

عسل رزماری به دلیل خواص ضد میکروبی و ضد عفونی کننده قوی، فرایند بهبود زخم را سرعت می بخشد. استفاده از این نوع عسل برای درمان موثر بیماری های پوستی و زخم های جزئی توصیه می شود. بر اساس برخی تحقیقات انجام شده درباره خواص عسل Rosemary مواد طبیعی موجود در آن مانند اثر اسمزی، pH پایین و تولید پراکسید هیدروژن به آن خاصیت ضد میکروبی داده و به بهبود زخم های پوستی کمک می کند. 

6- بهبود سلامت ذهنی و روانی

یکی از خواص عسل رزماری این است که باعث بهبود سلامت روان می شود. عسل رزماری سرشار از لیتیوم است. لیتیوم دارویی است که برای مبارزه با مشکلات روانی متعددی مانند اختلال دوقطبی، افسردگی، حالت های شیدایی، بهبود خلق و خو، از دست دادن حافظه، زوال عقل ناشی از پیری و غیره تجویز می شود. از آنجایی که در این عسل مقدار کافی لیتیوم وجود دارد استفاده از آن می تواند برای درمان مشکلات ذکر شده در بالا مفید و موثر باشد.

این ماده ممکن است برای رفع سایر مشکلات ذهنی دیگر مانند عدم تمرکز، خستگی ذهنی یا بی علاقگی دانش آموزان تجویز شود. شیرین کردن مواد غذایی با عسل رزماری می تواند به شما کمک کند تا بر روی مطالعه بیشتر تمرکز کرده و نتایج بهتری در امتحانات بدست آورید. افرادی که از خستگی مزمن رنج می برند با مصرف این محصول می توانند استقامت بیشتری داشته باشند.

از دیگر خواص آن می توان به مقابله با آسیب رادیکال های آزاد در مغز به کمک اسید کارنوزیک اشاره کرد. بر اساس نتایج یک مطالعه، رزماری از آسیب مغزی ناشی از سکته مغزی محافظت کرده و باعث بهبود سریع تر بیمار می شود. در نهایت، محققان همچنان در حال بررسی خواص درمانی احتمالی رزماری در پیشگیری از پیری مغز و آلزایمر هستند.

7- خواص آنتی اکسیدانی

عسل رزماری منبع غنی از آنتی اکسیدان ها است که نقش مهمی در به حداقل رساندن تأثیر منفی رادیکال های آزاد و تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. این عسل اثر پروبیوتیک نیز دارد.

8- حفظ سلامت پوست

یکی از بهترین خواص عسل رزماری، باز کردن منافذ، رفع آکنه و خشکی پوست است. علاوه بر این، استفاده از آن برای درمان لکه های پوستی توصیه می شود. از عسل هایی چون رزماری می توان به عنوان ماسک طبیعی استفاده کرده و درخشندگی پوست را به آن بازگرداند. این نوع عسل، چربی اضافه پوست را بدون خشک کردن پوست از بین برده که باعث جلوگیری از ایجاد جوش روی صورت می شود. این محصول به عنوان مرطوب کننده و تغذیه کننده پوست نیز به کار می رود.

9- رفع مشکلات کبدی

عسل خام و طبیعی رزماری برای کبد نیز مفید بوده و باعث حفظ سلامت آن می شود. علاوه بر این، سطح اسید اوریک را تنظیم می کند. با تولید صفرا از سلامت کبد محافظت کرده و حتی هضم غذا را بهبود می بخشد.

10- خواص ضد باکتریایی

از دیگر خواص عسل رزماری می توان به ضد باکتریایی بودن آن اشاره نمود. از آنجایی که عسل طبیعی رزماری حاوی پراکسید هیدروژن است خاصیت ضد میکروبی و باکتریایی دارد. با جلوگیری از رشد باکتری ها و کاهش تعداد آنها، عفونت های دستگاه تنفسی را بهبود بخشیده و زخم را التیام می بخشد. اسیدیته و مقدار کم آب موجود در آن نیز خاصیت ضد باکتریایی داشته و جلوی رشد باکتری ها را می گیرد.

طریقه مصرف عسل رزماری

در صحبت از نحوه مصرف عسل خام رزماری و اضافه کردن آن رژیم غذایی می شود می توان گزینه های متعدد زیر را به کار برد.

• برخی عسل را روی نان تست مالیده و مصرف می کنند.
• برخی دیگر ترجیح می دهند آن را روی نوقای سنتی، بیسکویت های شیرین و کوکی ها یا میوه های خشک قرار دهند.
• همچنین برای طعم دادن به غذاهای مختلف از خورش سبزیجات و گوشت گرفته تا غذاهای دریایی می توان از این محصول استفاده کرد.
• برخی از دسرها نیز از خواص شیرین کنندگی عسل رزماری بدون افزودن شیرین کننده های دیگر و غیر سالم بهره می برند.
• همچنین برای شیرین کردن قهوه و چای می توان یک قاشق چای خوری عسل طبیعی رزماری را به آنها اضافه کرد.
• برای رفع سوزش گلو و کاهش سرفه، دو قاشق چای خوری عسل خام رزماری را قبل از خواب میل کنید. مصرف این ماده مقوی باکتری های موجود در گلو را نیز کاهش می دهد.
• عسل رزماری را با لیمو و سیر ترکیب کرده و یک ماریناد خوشمزه برای گوشت بره و مرغ درست کنید.

کاربردهای عسل رزماری

با توجه به شهرت جهانی عسل به عنوان یک ماده طبیعی و شیرین‌ کننده، کاربردهای تجاری این محصول در سال ‌های اخیر رو به رشد بوده است:

• صنایع غذایی از عسل رزماری در تولید بارهای غلات، نوشیدنی ها و شربت ها استفاده می کنند.
• برندهای آرایشی و بهداشتی همچنین از این عسل به عنوان یک ماده طبیعی مفید بهره برده اند و آن را در تولید مرطوب کننده ها، کرم هایی برای کاهش لک و آکنه و سایر امولسیون ها و همچنین فرمول های آرایشی نوآورانه قرار داده اند. 
• بازار رو به رشد مکمل ‌های غذایی شامل عسل رزماری در شکل های مختلفی از جمله قرص، ویال و کپسول می شود.
• عسل رزماری یک ضد عفونی کننده طبیعی برای بیماری های پوستی است و با آن می توان داروهایی برای استعمال خارجی نیز تهیه کرد.

عوارض مصرف

با وجود خواص عسل رزماری قبل از مصرف آن باید به چند نکته توجه کرد. از آنجایی که عسل طبیعی و خام رزماری سرشار از لیتیوم است به افرادی که به پسوریازیس مبتلا هستند توصیه نمی شود؛ چون وضعیت بیماری را تشدید می کند. همچنین، افرادی که به بره موم، گرده گل یا عسل طبیعی و محتویات موجود در آن حساسیت دارند توصیه می شود قبل از مصرف با پزشک مشورت کنند. از دادن عسل رزماری به کودکان زیر دو سال خودداری کنید. همچنین، زنان باردار و شیرده تنها با اجازه پزشک می توانند از این محصول طبیعی استفاده کنند.

جمع بندی

عسل رزماری یکی از بهترین عسل های موجود در بازار است و رنگی نزدیک به کهربایی دارد. تسکین سرفه و سرماخوردگی، رفع مشکلات تنفسی، بهبود زخم و کمک به ارتقای سلامت ذهنی و روانی از جمله خواص این عسل هستند. این محصول را می توان به شکل های مختلف مصرف کرد. از این محصول در صنایع غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی بیشتر استفاده می شود. با این حال، اگر به عسل و محتویات آن آلرژی دارید از مصرف آن باید خودداری کنید. زنان باردار و شیرده و کودکان زیر دو سال نیز نباید از این محصول استفاده کنند.